SOLUNUM
SİSTEMİ
Solunumun temel organı akciğerlerdir. Göğüs boşluğunda asılı olarak bulunan
akciğerler pembemsi renkte süngersi yapıdadır. Bu pembemsi görünüm sigara
içenlerde siyahlaşmış bir hal alır. Hava kirliliğinin yoğun olduğu bölgelerde
yaşayanlarda da sigara içilmese bile siyahlaşmış görüntü olabilir.
İnsan solunum
sisteminin tüm üyeleriyle şematik çizimi
Solunum sistemi, kandaki karbondioksit ( CO2 ) gazının oksijen
gazı (O2) ile yer değiştirmesini sağlayan sistemdir.
Solunum sisteminde burun ve ağız yardımıyla dışarıdan alınan
havanın içindeki oksijen sırayla yutak, gırtlak ve soluk borusundan geçtikten
sonra akciğerlere gelir.Akciğerlerde bronş ve bronşcuklardan geçerek alveollere
gelir. Alveollerin iç kısmının nemli tutulması solunumu kolaylaştırmaktadır.
Alveollerden kana geçer. Kan, hücrelere oksijeni taşır. Hücreler bu oksijeni
kullanarak enerji elde ederler. Kan yardımıyla karbondioksit, tekrar alveollere
gelir. Alveollerin içindeki kılcal damarlarda bulunan karbondioksit bronşçuk,
bronş, soluk borusu, gırtlak ve yutaktan geçtikten sonra bu sefer ağız ve
burundan çıkar.
Burun,
solunum sisteminin dışarı açılan kısmıdır. Burun içindeki kıllar ve nemli yüzey
havanın içindeki tozların tutulmasını sağlar. Ayrıca burun içindeki nemli yüzey
ve burun içinin kıvrımlı oluşu soğuk havalarda, havanın ısınarak akciğerlere
gitmesini sağlar. Burnun en uç kısmındaki koklama sinir uçları havadaki küçük
parçacıklar tarafından uyarılarak koku alma faaliyetini yapar.
Yutak, ağız
ve burun boşluğunu, soluk ve yemek borusuna birleştiren kısımdır.
Soluk
borusu, yutak ile akciğer arasında kalan borudur. Soluk borusunun
başlangıç bölümü gırtlaktır. Gırtlakta ses telleri vardır. Ayrıca küçük dil
yutkunurken soluk borusunu kapatır. Soluk borusunun iç yüzeyi nemli ve tüylerle
kaplıdır. Bunlar soluk borusuna kaçan toz vb. maddeleri yakalayarak öksürük ve
balgamla dışarı atar. Soluk borusunun alt kısmı bronş adı verilen iki kola
ayrılır. Bronşlardan biri sağ, diğeri sol akciğere bağlanır. Soluk borusu üst
üste dizilmiş kıkırdak halkalardan oluşmuştur.
Akciğerler, göğüs
kafesi içinde yer alır ve akciğerler solunumun en önemli organlarından biridir.
Akciğerler Plevra adı verilen sağlam bir zarla çevrilir. Akciğerleri darbe,
basınç gibi dış etkenlerden korur. Akciğerler sağ ve sol olmak üzere iki
parçadır. Ayrıca her bir parça lob denilen bölümlere ayrılmıştır. Sağ
akciğer üç, sol akciğer ise iki lob dan oluşur. Bronşlar akciğerlere girdikten
sonra daha ince dallara ayrılır. Bu ince dallara bronşçuk denir. Bronşçuklar üzüm salkımı
şeklinde hava keseleri ile sonlanır. Bu hava keselerine alveol denir. Alveoller akciğer yüzeyinin
daha geniş olmasını sağlar. Bu özellik solunumu kolaylaştırır. Hava ile kan
arasındaki gaz alışverişi alveollerde yapılır.
Oksijen yokluğunda görülebilecek sorunlar şunlardır.
·
0 -1. dakikada
kardiyak hassasiyet (aritmi vb.)
·
1 -4. beyinde hasara
eğilim
·
4 -6. beyin hasarı
başlar
·
6 -10. beyin hasarı
artar
·
10 + geri dönüşsüz
beyin hasarı
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder